Wetenschap

Tech, structure, models

De realiteit opknippen in begrijpbare brokken

Weten-schap is de kunst van het steeds beter weten, door het opknippen van de realiteit in begrijpbare brokken. De wetenschap brengt ons een vorm van zekerheid in een universum waarin weinig zekerheid lijkt te zijn. Wetenschap vereenvoudigd de (oneindige) complexheid van de werkelijkheid in begrijpbare modellen, die steeds weer verder verfijnd (en complexer) worden. De wetenschap brengt ons steeds verder verfijnde kennis waarmee we verder kunnen groeien als mensheid.

Wat is weten eigenlijk?

"Je weet toch!" of toch niet...? Wat is dat eigenlijk, dat weten van ons? Weten is de zekerheid dat iets waar is, de zekerheid dat iets klopt en dat je met dat weten vaak ook een goede voorspelling kan doen. Je kunt dingen weten door iets uit te proberen en te herhalen. Als ik een bal recht de lucht in gooi, valt hij weer naarbeneden. Als ik dat nog 1000x doe, valt de bal steeds naarbeneden.

De meest zekere vorm van weten is de vorm die je zelf kunt controleren door het zelf te doen. Dat zie je ook vaak bij kinderen als je ze een trucje laat zien, "huh, hoe doe je dat" en dan willen ze het zelf ook nadoen.

Is weten waarheid?

Veel van wat we weten is echter lastig zelf te controleren, door tijdgebrek, complexiteit en abstractie. Doordat we niet alles zelf kunnen controleren, leunt "weten" ook tegen vertrouwen aan. Hoe dieper je op zaken inzoomt, des de gedetailleerder en vaak genuanceerder dingen worden. In de praktijk wil ons brein vaak een ja of nee, een goed of slecht, maar in werkelijkheid zijn dingen vaak vrijwel oneindig complex. Wetenschappers spreken daar meestal zeer genuanceerd over. Bijv. als je een bal omhoog gooit, komt hij altijd weer naarbeneden. Maar wat als je onderwater bent en de bal omhoog gooit? Of op de maan staat en de bal omhoog gooit? Flauw natuurlijk, want dat zijn andere omstandigheden. Maar in de werkelijkheid zul je altijd rekening moeten houden met dat er vele zaken meespelen waar je niet aan denkt. Zekerheid kan bestaan in zeer specifieke situaties, maar in werkelijkheid is iedere situatie uniek.

Veel van wat we weten is ook niets meer dan "een afspraak". Dit is Nederland, maar is Nederland iets? Word het gras net over de grens werkelijk "Duits gras"? Veel van wat we weten is geen harde werkelijkheid, maar meer een soort uitbreiding van de werkelijkheid. Voor dieren zijn er geen landsgrenzen, maar hekken bestaan wel. Wij mensen hebben echter alles voorzien van labels. Overal koppelen we woorden aan en vaak ook waardes, getallen.

Weten-schap: Denken, structuur, orde scheppen

• Ware kennis bestaat erin te weten dat men niets weet.
• We denken allemaal in hokjes
• Het Nationale Religiedebat
• Waarom de waarheid in het midden ligt

Weten-schap: Techniek, toekomst, ontwikkeling

• De exponentiële opkomst van de automatisering; horrorscenario, of hemel?