Waarom mensen graag oordelen

Dancing Monkeys by Zietze.nl

Niet oordelen is moeilijk, maar waarom oordelen we eigenlijk?

Elkaar veroordelen kun je zien als de volwassen vorm van wat onder kinderen pesten genoemd wordt. Het is iets wat we allemaal in zekere mate doen. Omdat we in hokjes en blokjes denken en alles vereenvoudigen om informatie sneller te kunnen verwerken is het efficiënt om direct een oordeel te vellen. Als het oordelen dan ook nog een interessante reactie opbrengt of aandacht en status binnen de groep genereert dan is het logisch ermee door te gaan en wordt het pesten.

Oordeel op het eerste gezicht

Kijkt iemand boos? Daar ga ik niet mee praten, die is vast niet gezellig. Een simpel voorbeeld van een vooroordeel. Ook al is de kans groot dat je gelijk hebt, het hoeft niet zo te zijn. Misschien heeft iemand net een zuur hapje gegeten of een mondspierafwijking. Hoe klein het vooroordeel ook is, het is een label dat je in je hoofd aan die persoon plakt. Een volgende keer dat je die persoon tegenkomt zit het label er (onbewust) nog, ze plakken goed. Labels zijn er overigens ook in positieve vorm, waarbij de balans aan de andere kant verloren gaat. Het oordelen zit sterk in ons denken verweven en is moeilijk los te laten, maar oefening baart kunst! Maak er een spelletje van om jezelf op (voor)oordelen te betrappen!

Vereenvoudigde efficiëntie

We veroordelen elkaar omdat het voor ons hoofd, ons denken efficiënt is. Maar er is nog een reden, een veroordeling is ook een vergelijking met onszelf. En soms is het (onbewust) handig om, als we zelf niet zo lekker in ons vel zitten, anderen als slechter dan ons zelf te zien, om onszelf goed te laten voelen. Het kan ons kort een beter gevoel over onszelf geven, maar het is natuurlijk een zelfgecreëerde illusie die alleen maar negativiteit met zich mee brengt. Je komt dit vaak tegen op televisie, programma's over mensen waarmee het erg slecht gaat, de extremen. Zij laten ons goed voelen, zij helpen ons relativeren.

Oordelen leidt tot illusie

Tegelijkertijd weten we dat we door allerlei anderen beoordeeld en veroordeeld worden. Iets waar we weinig invloed op hebben en waar we ons beter niet mee bezig kunnen houden, maar wat er bij veel mensen voor zorgt dat ze muren opwerpen of (te) sterke verhalen vertellen. Zo creëren we van 2 kanten steeds meer illusie en is de waarheid in de praktijk ver te zoeken. Het jezelf openstellen en kwetsbaar durven zijn is net zo lastig als het niet (ver-)oordelen van anderen.

Reageren?

Heeft u een interessante toevoeging, opmerking, grammaticafout (sorry!) of bent u het absoluut niet eens met wat hier staat? Laat een berichtje achter en wellicht verwerk ik het als aanvulling onder het artikel. Ontvangt u graag een reactie, vul dan ook uw e-mailadres in (maar niet noodzakelijk).