Update: Na het schrijven heb ik de documentaire Wild Wild Country gezien, waarin het ontstaan, de groei en de ontsporing van de Osho commune wordt getoond. Weinig inhoudelijk over wat Osho te vertellen heeft, maar zeker interessant om het samenspel te zien tussen de groep van Osho, de lokale bewoners en de overheid. Hoe zij zich allen zorgen maken en steeds harder tegen elkaar worden. (zoals de kreeften van Jordan B. Peterson die elkaar verdringen uit een gebied)
Na het lezen van een aantal negatieve verhalen over Osho (Bhagwan Sri Rajneesh) (bekijk op wikipedia), n.a.v. een Netflix documentaire wil ik toch even een kort tegengeluid geven. Eerder had ik op Youtube al een keer een kritische docu over hem gezien, over geld, de cult, macht en misbruik.
Osho's boeken en online lezingen zijn voor mij een inspiratie. Dat hij een "guru" was (of niet) dat maakt mij niet zoveel uit. Wat mij betreft is hij een inspirerend mens. Recentelijk kwam ik nog in één van zijn boeken tegen, dat je als spiritueel zoeker, nooit iemand blind moet volgen, maar tegenlijkertijd je jezelf kunt overgeven aan de wereld. Dat klinkt heel dubbel, en ik kan het natuurlijk goedpraten door het als "dualistisch probleem" te omschrijven, maar naar mijn eigen inzicht is het waar.
Als kind vertrouw je je ouders blind, zij zijn (in de meeste gevallen) het voorbeeld waar je mee opgroeit. Wanneer je wat ouder bent, zul je ongetwijfeld je ouders op verschillende vlakken voorbij groeien. Als kind laat je dan je ouders los en de ouders laten het kind los. Hetzelfde geldt voor leerling en meester. Je leert van iemand, je laat je inspireren door iemand, maar het uiteindelijke doel is om uit te groeien tot jezelf! Een goede leraar waarschuwt zijn leerlingen voor hem en een goede leerling houdt zijn meester scherp (interactie!). In theorie natuurlijk makkelijk gezegd, in praktijk, het werkelijke doen, is een stuk moeilijker.
[Osho lezing uit Het boek der geheimen (H16)]Mensen komen bij me en zeggen: 'U weet alles en u kent ons. Zeg ons of onze koendalini omhooggekomen is of niet.' Ze zijn niet geïnteresseerd in koendalini, niet echt geïnteresseerd; ze hebben een garantie nodig. En soms maak ik er een spelletje van en zeg ik: 'Jazeker, je koendalini is omhooggekomen', en ze zijn dan meteen zo gelukkig. Toen die persoon kwam was hij heel erg somber en droevig en als ik zeg: 'Jazeker, je koendalini is ontwaakt', is hij zo gelukkig als een kind.
Hij gaat blij weg en als hij op het punt staat mijn kamer uit te gaan roep ik hem terug en zeg ik: 'Ik speelde maar een spelletje. Het is niet waar. Er is niets met je gebeurd.' Dan is hij weer bedroefd. Hij is niet echt geïnteresseerd in welk ontwaken dan ook; hij is gewoon geïnteresseerd in het zich goed voelen: zijn kundalini is nu ontwaakt, hij kan zich nu verheven voelen boven anderen.
En zo blijven vele zogenaamde goeroes je maar exploiteren, omdat je achter je ego staat. Ze kunnen je garanties geven, ze kunnen tegen je zeggen: 'Ja, je bent al ontwaakt. Je bent een boeddha geworden.' En jij gaat dat niet ontkennen. Als ik dit tegen tien personen zeg, zullen negen van de tien het niet ontkennen. Ze voelen zich dan alleen maar gelukkig. Ze waren op zoek naar zo'n goeroe die zou zeggen dat ze ontwaakt zijn.
Kijk naar de presidenten van Amerika, de grote leiders uit de geschiedenis of de huidige CEO's van revolutionaire bedrijven, ook zij zijn niet perfect. Ook Einstein, Tesla en ik vermoed ook Jezus en Mohammed waren niet perfect (al kan ik daar beter misschien niets over zeggen... :)). Wie je held ook is, wie je grote inspiratiebron ook is, het blijven mensen. En dat is geen excuse, maar de waarheid; geen mens is perfect, probeer daarom ook niet (te snel) te oordelen.
Tijdens het lezen van de Osho boeken, kwam ik wel af en toe zaken tegen waarvan ik zoiets had van "Oh, echt? Waar is de naam of bronvermelding?!". Maar dat is ook kritisch lezen, niet het consumeren van kennis, maar het je eigen maken en meenemen waar je wat aan hebt en het nazoeken/controleren van iets dat je niet gelooft of vertrouwt. Nu zijn de boeken die ik lees vooral op papier gezette lezingen, dus dat verklaart een deel van de afwezige bronvermeldingen, tegenlijkertijd ervaar ik zelf ook hetzelfde probleem, ik heb redelijk wat gelezen, docu's gezien en interviews beluisterd, maar ons brein is geen pure data opslag zoals de computer dat doet.
Zoals Osho het zou zeggen. Wees in het moment, in het nu en je laat je niet meeslepen met andermens gekkigheid, met culten en politieke bewegingen. Luister naar anderen, maar leer te doen wat je zelf, werkelijk, als goed beschouwd.
Stel je het jezelf eens voor, mensen zien jou als de nieuwe guru (of popster). Iedereen heeft een mening, een interpretatie over wat je zegt en doet en voor je het weet verkondigen anderen een heel ander verhaal onder jouw naam. Een prachtig voorbeeld daarvan kun je zien in de komische Monty Python film Life of Brian. En je ziet het ook dichter bij, in bedrijven, bij popsterren die de weg kwijtraken in de vloedgolf aan aandacht die door succes op hen gevestigd wordt.
Met een camera direct op zijn neus en robotisch voorgelezen vragen aan Osho, er zal ongetwijfelt een groot deel in scene zijn gezet en extra aangedikt door zijn volgers, die graag overal indische fluitmuziekjes achter plakken. Toch blijft het prachtig hoe Osho, met een hypnotische manier van spreken (die hij ook toelicht in zijn boeken), een grotendeels eerlijke (en wat mij betreft wijze) boodschap brengt. Maar oordeel zelf (of niet).
Heeft u een interessante toevoeging, opmerking, grammaticafout (sorry!) of bent u het absoluut niet eens met wat hier staat? Laat een berichtje achter en wellicht verwerk ik het als aanvulling onder het artikel. Ontvangt u graag een reactie, vul dan ook uw e-mailadres in (maar niet noodzakelijk).