Camera houdt je in de gaten PRIVACY?!


Hoe ontstaan conspiracies?

En wat voedt conspiracies?

“Gekkies” is misschien het eerste dat in je opkomt. Je kunt je afvragen of dat antwoord van jezelf is, of een aangeleerd antwoord is (1e conspiracy, of waarheid?). Het is ook direct een keihard oordeel, waarmee je mensen afschrijft. De meeste mensen bevinden zich ergens tussen "gekkie" en "schaap dat blind de herder volgt".

Van nature is de mens namelijk een nieuwsgierig beestje. Zelf vind ik daarom conspiracies interessant, maar (ja een maar!), let ik zelf wel op dat ik niet TE diep afdaal in verschillende conspiracies. Ze gaan namelijk vaak diep, heel diep en dan nog wat dieper en voor je het weet wordt er vanalles aan elkaar gekoppeld. “De waarheid” is in de meeste gevallen een oneindig diepe put. Wie kun je geloven? Wat zeggen de cijfers en wie heeft ze gemeten? En in het verleden gemeten resultaten geven geen garantie voor de toekomst, toch? Kun je op je eigen zintuigen, gedachten en herinneringen vertrouwen? Kunnen anderen dat? Wat is onze realiteit? Mind-blown! Wat ik hiermee probeer te zeggen: "Vergeet niet dat je het uiteindelijk niet weet." Dat maakt het echter niet minder interessant.

De leugen als quickfix én voeding van conspiracies

Politiek is één van de meest vieze spelletjes, dat is iets wat ik zou vaststellen als een waarheid. Zaken worden doorgedrukt ten goede van de groep die het uitvoerd. Vaak zonder goede (objectieve) onderbouwing en gebrek aan transparantie, waardoor het voor buitenstaanders (de normale burger) "het niet klopt". Denk aan dividendbelasting, afschaffen referendum, bio-massa (~hout-verbranding) en de recente kindertoeslagen-affaire.

Als de mensen doorkrijgen dat er allerlei zaken “niet kloppen” dat voedt dat de zoektocht naar alternatieve waarheden die wel een kloppend beeld schetsen. Ons brein probeert namelijk actief ons model van de werkelijkheid kloppend te maken. Of dat beeld dan betrouwbaarder is dat moet je zelf afwegen. Zelf “geloof” ik niet zozeer in een “masterplan van een geniale elite”, maar meer in “het verkopen van je ziel” in de vorm van: “Als jij deze wet er voor ons doordramt, zorgen wij dat je meer geld/macht/invloed krijgt en wordt je ons vriendje.” Dat “wij” staat dan voor een groep met een gezamenlijk belang, dat kan met goede intenties zijn, of met slechte (alleen goed voor henzelf). Het ideaal is om een bijdrage te leveren waar iedereen (velen) wat aan hebben en wat niemand schaadt. Als is dat ook vrijwel onmogelijk. Alles gaat ten koste van iets anders. Aandacht voor de een gaat ten koste van de aandacht voor de ander.

Het lastige van conspiracies is dat sommige mensen er heilig (en blind) in geloven, terwijl ze vaak onduidelijk en vaag blijven. Wie wat heeft meegekregen van filosofie en psychologie weet hoe moeilijk (onmogelijk?) “waarheid” te vangen is. Vraag mensen hun interpretatie van “God” en je kunt een kleurenpallet aan boeken schrijven in alle richtingen. De basisstenen van onze realiteit denken we te kennen, maar in werkelijkheid is onze realiteit één groot mysterie. Het is echter heel efficiënt en en functioneel om de realiteit te vereenvoudigen naar ons eigen (persoonlijke) model van de realiteit. Zie conspiracies vooral als ideeën en je kunt er makkelijker tussen schakelen en verschillende perspectieven overwegen zonder een direct oordeel.

Onduidelijke basisstenen:

Woorden, we nemen ze vaak letterlijk, of gebruiken (onbewust) onze eigen interpretatie zonder deze te verifiëren. Eckhart Tolle schreef het mooi: Woorden zijn wegwijzers, ze wijzen je in een richting. Sta open, stel vragen en verifieer of je over hetzelfde spreekt. Zintuigen: Is wat je ziet wat er is? Of zie je wat je wilt zien? Denk sterk aan één kleur en als je om je heen kijkt zul je plotseling vooral focussen op alles van die kleur. Nu doe je dat bewust, maar iets vergelijkbaars kan ook onbewust gebeuren. “Alles gaat vandaag fout!” en je brein filtert alles dat goed gaat weg en focust zich vooral op wat er fout gaat. De realiteit/werkelijkheid: Onvangbaar! Alles hangt samen en is vanuit menselijk perspectief oneindig complex. De waarheid:

Voorbeeld: “UFO's bestaan!”

Nee, ik geloof niet in vliegende schotels. (Ik denk te weten dat het over buitenaardse vliegende schotels gaat en trek direct een gesloten conclusie). Ja, "unidentified flying objects" bestaan. Er zijn (betrouwbare?) beelden van “unidentified flying objects”. Ik sta open voor een breed assortiment van opties. Het kunnen geheime test-voertuigen zijn. Het kunnen vreemde weersverschijnselen zijn. Het kan storing in de sensoren zijn. Het kan verbeelding zijn, met of zonder middelen. En er bestaat een kans dat er daadwerkelijk buitenaards leven langskomt. Of er zitten gaten en fouten in onze geschiedenis en er komen mensen uit andere sterrenstelses, dimensies of andere tijden langs. De vraag is hoe ver je je mind kan openzetten en of dat wat toevoegd. En vergeet niet, je weet niet wat je niet weet. Je zult veel opties niet overwegen, omdat je ze niet kent. In theorie kan alles, je brein kan alles kloppend maken, kijk maar eens in een gekkenhuis. In onze praktische (functionele) leven kun je de ideeën en opties onderzoeken en afwegen op “waarschijnlijkheid”. Stel je hoorde net een knal, maar je zag niets. Was het een vuurwapen, of vuurwerk? In Nederland is (gelukkig) de kans veel groter dat het vuurwerk is. In een oorlogsgebied is de kans juist heel klein dat iemand vuurwerk afsteekt. Een getuigen zag iemand schieten, het bleek een klappertjespistool. Zijn klappertjes vuurwerk? Of speelgoed? De waarheid vangen is lastig.

Ons eigen werelbeeld (model)

Door dat model (wereldbeeld) onstaat vaak wrijving. De één denkt dat overal de Nazi's achter zitten en heeft daar ook zijn/haar eigen onderbouwing voor. Het is heel lastig je eigen model te corrigeren, als de wereld niet zo blijkt te zijn als je eigen model. Als blijkt dat Nazi's zeer zeldzaam zijn en dat mensen met rechtse ideeën heel sociaal kunnen zijn. Mensen met linkse ideeën zijn niet allemaal 24/7 protesterende hippies die aan groepssex doen: “Iedereen verdient liefde!”. Ik overdrijf natuurlijk in extremen, maar het kost veel tijd en moeite om je eigen wereldbeeld (model) steeds verder te verfijnen. Die verfijning zal je hele (gezonde) leven doorzetten en misschien kun je af en toe zelfs je eigen wereldbeeld (model) én identiteit even loslaten en helemaal fris naar de wereld kunnen zien, als een kind (nieuwsgierig en oordeelloos).

Voorbeelden met vele antwoorden

Dit beeld zou wel eens dichter bij de realiteit kunnen staan, dan wat je ziet (en wat je niet kunt zien).



Geplaatst: 17-08-2020 updated 04-01-2021 - Sietse Visser


Reageren?

Heeft u een interessante toevoeging, opmerking, grammaticafout (sorry!) of bent u het absoluut niet eens met wat hier staat? Laat een berichtje achter en wellicht verwerk ik het als aanvulling onder het artikel. Ontvangt u graag een reactie, vul dan ook uw e-mailadres in (maar niet noodzakelijk).