Automatische wetgeving

Waar veel informatie is, daar wordt geautomatiseerd. Maar wat kun je verwachten als alle regeltjes geautomatiseerd zijn? Daar genieten we ondertussen al met volle teugen van.

Automatisering van regels en wetten

Regels en wetten werken niet meer in de mensenwereld. Computers daarentegen draaien volledig op regels, computers kijken niet op van een paar duizend regels of wetten extra, maar een mens... Een mens stopt al met lezen na de eerste wet, want zeg nou zelf, hoeveel weet jij van de Nederlandse wet? En de Europese of wereldwijde wetten? We gaan er maar vanuit dat het goed is, of het interesseert ons niet. Het is precies hetzelfde verhaal als met algemene voorwaarden en disclaimers. Ze zijn goed bedoelt, maar zijn dermate gedetailleerd geworden dat ze zichzelf onbruikbaar maken.

Waar we naartoe lijken te gaan is de automatisering van wetten en regels, kijk maar naar de belastingdienst. Voldoet u hieraan? Ja/Nee. Past u niet in het voorgeprogrammeerde vakje, neem dan telefonisch contact op met onze wachtrijmachine die u doorverwijst naar een mensmachine. Een vriendelijke behulpzame medewerkster van de Belastingdienst, die netjes dezelfde regels afloopt, zoals een elektronisch formulier dat ook doet. Het lijkt een stuk menselijker, maar het grootste verschil is dat de computer alle informatie met elkaar verbind, en de medewerker je naar een collega doorverbind. Dezelfde regels worden nagelopen en wie een menselijk oordeel wil, die zal naar de rechter moeten stappen, want daar zijn "medewerkers" niet toe bevoegd. Alleen voor multinationals die goede koffie hebben wordt nog wel eens een uitzondering gemaakt (Starbucks).

Wat de wet ons zegt

Wat "goede" algemene voorwaarden zeggen is "Wij zijn nergens verantwoordelijk voor, we doen ons best, maar je kunt ons niet aanklagen als er een foutje doorheen glipt." Op eenzelfde manier zegt onze wet "Wie foute dingen doet, wordt gestraft", of dat is de verwachting van de burger. We hebben bepaalde normen en waarden en die proberen we te beschermen met wetten, zodat we gezellig naast elkaar kunnen wonen. Tegenwoordig ga je al akkoord met algemene voorwaarden als je iets uit een verpakking haalt of iets inziet, gelukkig zijn er weer wetten die de consument daar weer voor moeten beschermen. Op eenzelfde manier gaan we ook blind akkoord met onze wetten. Ik kan mijn namelijk niet herinneren dat ik ergens op een akkoordvinkje heb geklikt, of een handtekening heb moeten zetten toen ik 18 (~"volwassen") werd.

Waar zijn de mensen?

Wij mensen hebben geen wetten nodig, misschien hebben we wel sturing (~coaching) nodig, maar echt moreel gedrag onstaat niet door wetten en bijbehorende straffen. Wat wij nodig hebben is goede educatie. Mensen moeten weten wie ze zijn, hoe de mens werkt, wat gedachten en gevoelens eigenlijk zijn. Waarom mensen liegen en wat hun motiveert. Door jezelf beter te begrijpen en te doorgronden kun je dat ook beter bij anderen. Alleen dan kunnen mensen gezamenlijk verantwoording aan elkaar afleggen en weten we zelf wat goed en slecht is. Pas dan zijn we zo ver om verantwoording te dragen, i.p.v. deze opgelegd te krijgen.

Ik weet het, dit is voorlopig niet realistisch, maar idealistisch, maar dat maakt het niet minder waar en wat mij betreft een goede richting om gezamenlijk op te gaan.

Reageren?

Heeft u een interessante toevoeging, opmerking, grammaticafout (sorry!) of bent u het absoluut niet eens met wat hier staat? Laat een berichtje achter en wellicht verwerk ik het als aanvulling onder het artikel. Ontvangt u graag een reactie, vul dan ook uw e-mailadres in (maar niet noodzakelijk).