PRIVACY?!
Fragmenten van een onbekende leer
Dit boek vertelt de (spirituele) reis die Ouspensky maakt m.b.v. zijn leermeester Gurdjieff. Gurdjieff wordt gezien als een soort sekteleider, wat niet zo fraai is, maar niets wegneemt van de ook nuttige kant "het onderzoek naar de mens". In dit boek beschrijft Ouspensky zijn kennismaking met de mysterieuze Gurdjieff en zijn bijzondere leer.
Alles gebeurt. De mens heeft niet lief, haat niet, verlangt niet -- dat alles gebeurt.P.D. Ouspensky
Het gehele boek is eigenlijk opgesplits in 2 delen die in om en om in hoofdstukken beschreven worden. Het ene deel gaat over de mens, het onderzoek naar onszelf, hoe we werken en waarom we doen wat we doen. Dit is het interessante deel en beschrijft o.a. ook hoe Gurdjieff feestjes organiseerd met heerlijk eten, waarna hij zelf vooral kijkt hoe zijn leerlingen daar op reageren. Wie heeft beheersing en wie is letterlijk nog een ongecontroleerd dier, of machine?
Hij (de mens) verandert voortdurend. Hij blijft zelden zelfs maar een half uur dezelfde.P.D. Ouspensky
Er wordt heel duidelijk omschreven hoe makkelijk mensen langs elkaar heen communiceren, omdat zij vanuit verschillende perspectieven spreken. De meest simpele woorden maken bijna oneindige hoeveelheden interpretaties mogelijk, die ervoor zorgen dat mensen miscommuniceren. Ze denk over hetzelfde te praten, maar zijn dan achteraf teleurgesteld als dat niet zo blijkt te zijn.
Maar ik zeg u dat de mensen betrekkelijk zelden opzettelijk een leugen vertellen. In de meeste gevallen menen zij de waarheid te spreken. En toch liegen ze voortdurend, zowel wanneer zij een leugen willen vertellen als wanneer zij de waarheid willen spreken.P.D. Ouspensky
Iemand besluit vanaf de volgende dag vroeg op te staan. Een 'ik' of een groep 'ikken' neemt dit besluit. Maar opstaan behoort tot het domein van een ander 'ik' dat het er volslagen oneens mee is en misschien zelfs helemaal niets van het besluit af weet. Natuurlijk blijft de man de volgende morgen doorslapen en 's avonds zal hij opnieuw besluiten vroeg op te slaan.P.D. Ouspensky
Het andere deel (spoiler!?) gaat over de samenhang van het universum, wat op allerlei vreemde manieren beschreven wordt aan de hand van klanken (do, si, la, sol, fa) en schema's. Het kwam behoorlijk onzinnig op mij over en op gegeven moment besloot ik deze delen te skippen. Later hoorde ik in een video van Alan Watts, dat dit inderdaad een onzinnigheid was en eigenlijk een methode van Gurdjieff was om te controleren hoe kritisch of volgzaam mensen zijn. Hoe ver mensen meegaan in bepaalde onzin zien we tegenwoordig nog steeds overal om ons heen (religie, voetbalsupporters, meten met dubbele maten, ons financiële systeem, etc.).
De mens wordt regelmatig vergeleken met een machine en Gurdjieff beschrijft eigenlijk ook het non-dualisme. Wij maken deel uit van een groots proces, zoals een bacterie in je darmen. Alles beïnvloed elkaar en toch denken de meeste mensen vrij te zijn. Daarnaast komt ook het oplossen van de verschillende "ik-ken" ter sprake, de verschillende rollen, of identiteiten die een mens aanneemt en waardoor hij zich geheel anders gaat gedragen.
Probeert u te begrijpen wat ik zeg: alles is van alles afhankelijk, alles is verbonden, niets staat op zichzelf. Daarom gaat alles op de enige manier waarop het kan gaan. Indien de mensen anders waren, zou alles anders zijn. Zij zijn wat zij zijn en daarom is alles zoals het is.P.D. Ouspensky
Indien het weten de overhand heeft op het 'zijn', weet de mens maar hij heeft geen vermogen tot doen. Het is een nutteloos weten.P.D. Ouspensky
Men moet beginnen met de oorzaken die in de mens zelf liggen. Hoe kan hij onafhankelijjk zijn van de grote kosmische krachten wanneer hij de slaaf is van alles wat hem omringt?P.D. Ouspensky
Om zichzelf waar te nemen, moet een mens proberen niet op zijn gewone manier te lopen, hij moet in ongewone houdingen gaan zitten, hij moet gaan staan wanneer hij gewend is te zitten, hij moet gaan zitten wanneer hij gewend is te staan, en hij moet met zijn linkerhand de bewegingen maken die hij gewoonlijk met zijn rechterhand maakt en omgekeerd. Dit alles zal hem in staat stellen zichzelf waar te nemen en de gewoonten en associaties van het bewegingscentrum te bestuderen.P.D. Ouspensky
In werkelijkheid echter bestaan goed en kwaad slechts voor enkelen, namelijk voor hen die een doel hebben en dit nastreven. Dan is slecht wat het nastreven van dit doel tegenwerkt, en goed wat het bevordert.P.D. Ouspensky
De massa wil en zoekt geen kennis, en haar leiders proberen in hun eigen belang de angst voor en afkeer van alles wat nieuw en onbekend is te versterken. De slavernij van de mensheid berust op deze angst.P.D. Ouspensky
Heeft u een interessante toevoeging, opmerking, grammaticafout (sorry!) of bent u het absoluut niet eens met wat hier staat? Laat een berichtje achter en wellicht verwerk ik het als aanvulling onder het artikel. Ontvangt u graag een reactie, vul dan ook uw e-mailadres in (maar niet noodzakelijk).