Camera houdt je in de gaten PRIVACY?!


Nagelaten fragmenten - Friedrich Nietzsche

Nagelaten fragmenten - Friedrich Nietzsche

Voor wie niet genoeg van Nietzsche kan krijgen zijn er de Nagelaten Fragmenten. Een verzameling van 7 delen (~4281 pagina's), waarin vele notities van Nietzsche te vinden zijn. Deze bestaan uit fragmenten waarin hij een idee uitwerkt tot de opzetten die uiteindelijk leiden tot zijn (zelf) gepubliceerde boeken. Deze boeken geven enig inzicht hoe en in welke volgorde hij zijn ideeën uitwerkte en geven ook een kijkje in zijn persoonlijke leven en ongemodereerde teksten (~schetsen).

Ben je nog niet bekend met het werk van Nietzsche? Dan raad ik je aan te beginnen met "De vrolijke wetenschap"

Deel 1: Herfst 1869 - eind 1874

Nietzsche is 24 jaar en komt in Bazel aan om daar als hoogleraar in de klassieke filologie les te geven. Een aantal korte fragmenten:

Wat is kunst? ... Om de wereld van de wil weer voort te brengen, zonder dat het voortbrengsel opnieuw wil. Het gaat dus om vortbrenging van het willoze door de wil en instinctief. Als het met bewustzijn gebeurt, noemt men dat handwerk. Friedrich Nietzsche als je tussen gemoed en verstand, muziek en handeling, intellect en wil een onnatuurlijke scheidslijn trekt, verkommert elk afgescheiden deel. Friedrich Nietzsche Arbeidsdeling is principe van het barbarendom, het mechanisch denken heerst. In het organisme zitten geen delen die van elkaar kunnen worden gescheiden. Friedrich Nietzsche De meeste mensen bespeuren zo nu en dan dat ze bezig zijn in een net van illusies te leven. Weinigen zien evenwel in, hoe verreikend deze illusies zijn. Friedrich Nietzsche We verzetten ons tegen het instinct, als tegen iets dierlijks. Daarin schuilt zelf een instinct. De natuurlijke mens voelt een scherpe kloof tussen zich en het dier; als hij aanstalten maakt voor zichzelf te verduidelijken waaruit die kloof bestaat, haalt hij zich dommen onderscheidingen in het hoofd. De wetenschap leert de mens om zich als dier te beschouwen. Hij zal daar nooit naar handelen. Friedrich Nietzsche De bewoners van de Fiji-eilanden offeren zichzelf: ze vinden dat ze recht op het ombrengen van hun beste vrienden hebben om hen van de ellende van dit leven te bevrijden; ze beschouwen het werkelijk als hun plicht dat de zoon zijn ouders wurgt, als hem zulks gevraagd wordt. Friedrich Nietzsche Een handeling-uit-plicht is ethisch waardeloos voorzover ze voortkomt uit plicht; want nog een gedicht noch een handeling ontstaan langs de weg van de abstractie. Maar ze is waardevol juist omdat ze niet uit de abstractie, uit de plicht voort kan komen en toch plaatsgevonden heeft. Friedrich Nietzsche Goedheid en liefde zijn geniale eigenschappen: er gaat de hoogste macht van uit, dus spreekt hier het instinct, de wil. Het is een eenheidsdrift, de openbaring van een hogere orde die zich in goedheid liefde barmhartigheid medelijden uit. Friedrich Nietzsche Het individu, het intelligibele karakter is slechts een voorstelling van het oer-ene. Karakter is geen realiteit, maar slechts een voorstelling: ze is naar het domein van het worden toe gehaald en heeft daarom een buitenkant, de empirische mens. Friedrich Nietzsche Zijn wij tegelijk het ene oerwezen? Op zijn minst hebben wij er geen toegang toe. Maar we moeten het zijn: en geheel en al, want het moet ondeelbaar zijn. Friedrich Nietzsche Je moet de werldgeschiedenis beleven om haar te begrijpen. Friedrich Nietzsche Bij het hoogste kunstwerk wordt geen rekening gehouden met het publiek. Friedrich Nietzsche Grove vergissing om het eeuwige individu als iets volkomen geïsoleerds op te vatten. De invloeden van dit individu strekken zich tot in eeuwigheid uit, zoals het zelf ook resultaat van talloze generaties is. Friedrich Nietzsche De gerijpte mens is een volstrekte abnormaliteit. Wat heerst is de fabriek. De mens wordt een schroefje. Friedrich Nietzsche Laat zo dan uitgesproken zijn dat de oorlog voor de staat net zo'n noodzakelijkheid is als de slaaf voor de maatschappij: en wie zou zich aan deze inzichten kunnen onttrekken, als hij eerlijk vraagt naar de redenen waarom de volmaaktheid van de Griekse kunst ongeëvenaard is? Friedrich Nietzsche Elke genegenheid, vriendschap, liefde tegenlijkertijd iets fysiologisch. We weten geen van allen hoe diepgaand en verreikend de fysis is. Friedrich Nietzsche Juist het verkeerd wordt steeds serieus genomen:
in de religie - het historische
in de kunst - de amusementslectuur
in de wetenschap - het micrologische, het curieuze, de eigen productie.
in de filosofie - het domme materialisme.
Friedrich Nietzsche
Oogmerk van de natuur het komen tot volmaaktheid. In zoverre is het genie tijdloos. Het doel is altijd bereikt.
Het doel van de vorming is de ondersteuning van de natuur met het oog op deze tijdloze volmaaktheid: zoals bijvoorbeeld de geneeskunde ondersteuning is van het streven naar gezondheid door de natuur.
Friedrich Nietzsche
De kennisdrift keert zich, aan haar grenzen gekomen, tegen zichzelf, om nu over te gaan in kritiek van het weten. Friedrich Nietzsche Alles moet zo duidelijk mogelijk worden gezegd en elke technische term, ook 'wil', achterwege worden gelaten. Friedrich Nietzsche Het absolute weten leidt tot pessimisme: de kunst is daartegen het geneesmiddel. Friedrich Nietzsche Grote verlegenheid over de vraag of de filosofie een kunst dan wel een wetenschap is.
Het is een kunst in haar doelstellingen en in haar productie. Maar het middel, de presentatie in begrippen, heeft ze met de wetenschap gemeen. Het is een vorm van dichtkunst. - Ze valt niet de classificeren: daarom moeten we een nieuwe species bedenken voor haar karakterisering.
Friedrich Nietzsche
Het woord bevat slechts een beeld, daaruit komt het begrip voort. Het denken rekent dus in kunstzinnige grootheden. Friedrich Nietzsche De wetenschap moet nu haar nut tonen! Ze is voedster geworden, in dienst van het egoïsme: de staat en de maatschappij hebben haar in vroondienst genomen, om haar voor hun doeleinden uit te buiten. Friedrich Nietzsche De fantasie ligt in het snel zien van overeenkomsten. De reflectie meet naderhand het ene soort begrip aan het andere en toetst. De overeenkomst moet vervangen worden door causaliteit. Friedrich Nietzsche Hoe de fantasie te werk gaat kun je bij het oog observeren. Overeenkomsten leiden tot de stoutmoedigste uitwaaieringen: maar ook bij heel andere relaties is dat het geval, het ene contrast roept het volgende op, onafgebroken. Hier zie je de buitengewone productiviteit van het intellect. Het is een beleven van beelden. Friedrich Nietzsche Alle natuurwetenschap is slechts een poging van de mens, het antropologische te begrijpen: juister gezegd, langs enorme omwegen steeds bij de mens terug te keren. Het aanzwellen van de mens tot macrokosmos, om uiteindelijk te zeggen: 'je bent uiteindelijk wat je bent'. Friedrich Nietzsche Het uitspreken van de waarheid tot elke prijs is socratisch. Friedrich NietzscheStrijden voor een waarheid is iets heel anders dan strijden om DE waarheid. Friedrich NietzscheVerried de taal al niet dat de mens tot het voortbrengen van de logica in staat was? Friedrich Nietzsche Niet in het kennen, in het scheppen ligt ons heil! Friedrich NietzscheAl het weten onstaat door seperatie, afgrenzing, beperking: geen absoluut weten van een geheel! Friedrich NietzscheWe kennen maar een realiteit - die van gedachten. Friedrich NietzscheDe mens in de wereld zou zichzelf werkelijk kunnen begrijpen als iemand uit een droom, die zelf wordt meegedroomd. Friedrich Nietzsche De mens is een hoogst pathetisch dier en hij neemt al zijn eigenschappen zo serieus als waren het de scharnieren waarom de wereld draait. Friedrich NietzscheWaar zijn betekend alleen maar niet afwijken van de gangbare betekenis van de dingen. Friedrich NietzscheVergaan en ontstaan is misleiding: het éne is. Friedrich Nietzsche Het begrip ontstaat vanuit een gelijkstelling van het niet-gelijke: d.w.z. door de misleiding dat hier iets gelijk zou zijn, door de vooronderstelling van identiteiten: dus door foute zienswijzen. Friedrich Nietzsche Het is maar al te gebruikelijk dat slimme lieden bij het schrijven van boeken hun geest in een vorm dwingen die hun wordt voorgeschreven door een bepaald idee dat zij van stijl hebben, net zoals ze gezichten trekken als ze zich laten schilderen. Friedrich Nietzsche Niet de hersenen denken, maar wij denken de hersenen: die zelf op zich beslist geen realiteit hebben. Friedrich NietzscheOverdrijven is een teken van barbaarsheid. Wij overdrijven de drift naar weten. Friedrich Nietzsche Niet respect voor de geschiedenis, jullie moeten integendeel de moed hebben geschiedenis te maken! Friedrich NietzscheDe logica is enkel de slavernij, maar nu in de ketens van de taal. Friedrich NietzscheVergelijking vooronderstelt gelijkstellen. Friedrich Nietzsche Als de massa zich meester maakt van de mening dat de geschiedenis een zooi is en geen wetenschap, dan zal er een eind komen aan de cultivering ervan. Friedrich Nietzsche Waarvoor de mensen er zijn, waarvoor 'de mens' er is, daar moeten we ons volstrekt niet om bekommeren: maar vraag je wel af waarvoor jij er bent: en als je daar niet achter kunt komen, welnu, stel jezelf doelen, hoge en edele doelen en ga eraan te gronde! Friedrich Nietzsche Dat mijn leven geen doel heeft, blijkt al duidelijk uit de toevalligheid van het ontstaan ervan; dat ik mijzelf een doel kan stellen, is iets anders. Friedrich Nietzsche De historie is uiteraard zeer gevaarlijk, op grond van het feit dat zij alle conventies naast elkaar als vergelijkingsmateriaal aanbiedt en daarmee tot oordelen uitnodigt op een moment dat het voor alles op talent aankomt. Friedrich Nietzsche De beschaving wordt met de dag minder, omdat de haast groter wordt. Friedrich NietzscheIk zou nooit toestaan dat een baan op meer dan een kwart van mijn energie beslag legt. Friedrich NietzscheIedereen is in feite een genieus, in zoverre hij maar eenmaal bestaat en de dingen met een heel nieuwe blik bekijkt. Hij voegt aan de natuur iets toe, hij verwekt iets met deze nieuwe blik. Friedrich Nietzsche De mensheid moet leren zorgzamer met haar edelste producten om te gaan. Friedrich NietzscheAls wet zou veeleer moeten gelden: iedereen heeft alleen het recht om zijn innerlijke ervaringen uit te spreken, als hij ook zijn taal daarvoor weet te vinden. Friedrich Nietzsche De antieken zochten het geluk en de waarheid - laten wij ons er maar eens toe beperken de onwaarheid overal te zoeken en het ongeluk in de dingen. Friedrich Nietzsche Met jouzelf wordt je het raadsel van het bestaan opgegeven: niemand kan het voor je oplossen, allen jijzelf. De mens gaat voor die opdracht op de vlucht door zich aan de dingen over te geven. Friedrich Nietzsche Waarheid tegenover onszelf is het hoogste wat we van onszelf kunnen vergen: want de meesten houden zichzelf voor de gek. Friedrich NietzscheWaarom zou vernietigen een negatieve bezigheid zijn! We maken schoon schip met onze benauwdheden en verleidingen. Friedrich NietzscheZolang de rijke het trucje van de 'mooie vormen' weet toe te passen, zal het ook het streven van de arme zijn om rijk te worden. Friedrich Nietzsche

Meer?

Als bovenstaande stukjes je aanspreken raad ik je aan om eens een boek te proberen. Zeker nu deze boeken sterk in prijs zijn verlaagd bij Bol.com.



Geplaatst: 18-05-2015 - Sietse Visser


Reageren?

Heeft u een interessante toevoeging, opmerking, grammaticafout (sorry!) of bent u het absoluut niet eens met wat hier staat? Laat een berichtje achter en wellicht verwerk ik het als aanvulling onder het artikel. Ontvangt u graag een reactie, vul dan ook uw e-mailadres in (maar niet noodzakelijk).













Ook prikkelend?