Zou er een mens zijn die zich dat niet eens heeft afgevraagd? Zou er een mens zijn die daar antwoord op kan geven? Ik denk het niet, het is namelijk niet zo eenvoudig dat het met een ja of een nee, beantwoord kan worden. Dat neemt niet weg dat we het kunnen onderzoeken en kijken hoe ver we komen.
Als onze hersenen zo simpel waren dat we ze zouden kunnen begrijpen, dan zouden wij zo simpel zijn dat we ze niet zouden kunnen begrijpen.Albert Einstein
Vergelijk het eens met de vraag "Hebben bomen bladeren?", het antwoord daarop is niet eenduidig. De meeste bomen hebben wel bladeren, maar niet op elk moment. Een boom begint met enkele kleine bladeren en kan uitgroeien tot een grote boom met duizenden bladeren. Zo kun je ook naar vrije wil kijken, er is potentie, er is mogelijkheid tot groei.
Over het algemeen gaat de wetenschap er vanuit dat dieren geen vrije wil hebben. Eenvoudige organismen kun je beschrijven in functionaliteiten en een aantal basisregels (als energie 3/4 leeg is, zoek dan licht of voedsel). Kijk je verder naar bijv. een muis, dan zou je je kunnen voorstellen dat die werkt op heel veel regeltjes, waarbij de muis zelf ook nieuwe regeltjes kan leren. Het lijkt onwaarschijnlijk dat een muis een vrije wil heeft, maar een muis kan wel onvoorspelbaar gedrag vertonen. Wanneer het aantal regeltjes steeds groter wordt en het organisme steeds meer regeltjes aanleert (niet kiest), zou je uiteindelijk tot een mens kunnen komen. Wellicht zijn we zo complex dat we het zelf niet kunnen doorzien. Het is een kwestie van schaal.
Een dier, dat kon spreken, zei: 'Menselijkheid is een vooroordeel, waaraan wij dieren in elk geval niet lijden.'Friedrich Nietzsche
Waar emoties vaak als iets moois of persoonlijks gezien worden, zou je emoties juist beter kunnen zien als een soort geautomatiseerde reacties en gevoelens die je beroven van vrije wil. Je kent het van de liefde, waar je "blind" van wordt, niet altijd even handig. Waar liefde natuurlijk prachtig is, daar zijn emoties als woede of haat betere voorbeelden om weer te geven dat emoties je mee kunnen sleuren, waarbij je zelf weinig meer kan beïnvloeden. Wie vrije wil heeft, kan ervoor kiezen verliefd te worden, of zijn emoties beheersen. Kun jij dat, in elke situatie?
Als je gehecht bent aan het concept van de vrije wil, breng dit dan in de praktijk: kies voor de komende twee weken alléén maar gelukkige gedachten en gevoelens. Welke waarde heeft de vrije wil als we die niet in de praktijk kunnen brengen?Stephen Wingate
Je denken kun je gebruiken als een handig gereedschap, maar "opkomende gedachten" kunnen je gedrag sterk beïnvloeden. Je gedachten ontstaan grotendeels door eerder gemaakte patronen (verbindingen in de hersenen) en onbewuste logische connecties. Misschien denk je dat deze gedachten van jou zijn, maar je bent niet je gedachten, je bent bewustzijn.
Een gedachte komt wanneer "zij" dat wil, en niet wanneer "ik" dat wil.Friedrich Nietzsche
Wim Hof, beter bekend als "the iceman", kan zelf zijn lichaamstemperatuur beheersen. Hij doet dat door middel van ademhalings- en meditatie-oefeningen en volgens hem kan iedereen die dat (echt) wil, dat ook. Ik zie dit als een voorproefje van wat volgende generaties mensen als "normaal" zullen gaan zien, wanneer ons bewustzijn verder groeit.
Vrije wil groeit bij mensen als bladeren aan een boom. Een baby heeft "voorgeprogrammeerde regels", die door evolutie langzaam zijn veranderd. Een baby groeit uit tot kind, dat enorm veel leert en kopieert van de buitenwereld. Kinderen leren "goed en slecht" deels door ervaring, deels door hun omgeving die dat hen met goede bedoelingen oplegt. Zij worden sterk beïnvloed door externe factoren en hun bewustzijn wordt deels onder de duim gehouden door de dominantie van volwassenen. Naarmate we ouder worden kunnen we eerdere ervaringen en patronen weer loslaten en ons bewustzijn weer versterken. Meer bewustzijn zorgt voor meer vrije wil.
"I think" is just as false a statement as "I digest" of "I circulate my blood." Digestion happens, circulation happens, thinking happens.Eckhart Tolle
Hoe graag je ook in controle zou willen zijn, wees blij dat je je niet continu druk hoeft te maken om je lichaamstemperatuur. Dat je niet te druk bezig bent en vergeet om adem te halen, of je hart te laten kloppen. Zouden we daar zelf controle over hebben, dan zouden we hier nu niet zijn. Wees blij met je automatismen en leer ongewenste patronen te veranderen door het vergroten van je bewustzijn!
We moeten in de vrije wil geloven, we hebben geen keus.Onbekend
Heeft u een interessante toevoeging, opmerking, grammaticafout (sorry!) of bent u het absoluut niet eens met wat hier staat? Laat een berichtje achter en wellicht verwerk ik het als aanvulling onder het artikel. Ontvangt u graag een reactie, vul dan ook uw e-mailadres in (maar niet noodzakelijk).