Geloof is niet willen weten wat waar is.

Een citaat van Friedrich Nietzsche, die vooral bekend is van het "doden van God", waarbij je al snel terecht komt in de oneindige discussies over geloof en God, woorden die vele betekenissen en ladingen hebben. Daar wil ik graag even afstand van nemen.

Religieuze context

Waarbij je het citaat van Nietzsche moet lezen in een religieuze context, waarin het wel klopt (~geloven in een sprookje met macht als doel). Waarbij de meeste religieuze "heilige" boeken ongetwijfeld een goede insteek hebben gehad, zijn deze in de loop der tijd misbruikt om blinde aanhangers op te trommelen voor een strijd om macht. In deze context is "geloof" de makkelijke weg kiezen, geschreven regels overnemen in plaats van zelf denken en verantwoording nemen voor je keuzes.

Wanneer je dit citaat los ziet uit de context, lijkt het niet meer te kloppen. Geloof kun je dan namelijk beter beschrijven als het accepteren dat er geen absolute waarheid is.

Dit staat los van de wens en zinvolheid van het willen begrijpen. We kunnen niet overal de absolute betekenis achter zien of begrijpen, maar we kunnen wel onze (voorlopige) kennis uitbreiden en verbeteren.

Zoektocht opgeven?

Daarbij kun je je ook afvragen wanneer iemand een dergelijke bewering als (voorlopige) waarheid kan aannemen. Als je direct gelooft, zonder vragen te stellen, zonder te zoeken, dan geldt de betekenis van Nietzsche weer. Acceptatie kun je dan ook zien als de zoektocht naar waarheid "opgeven". Onze voorlopige (praktische) waarheid wordt steeds bijgeschaafd.

Reageren?

Heeft u een interessante toevoeging, opmerking, grammaticafout (sorry!) of bent u het absoluut niet eens met wat hier staat? Laat een berichtje achter en wellicht verwerk ik het als aanvulling onder het artikel. Ontvangt u graag een reactie, vul dan ook uw e-mailadres in (maar niet noodzakelijk).